Ms dos komutları 2 ye ayrılır.
A. İç Komutlar B. Dış Komutlar
A. İÇ KOMUTLAR
* CLS
Ekranı temizlemeyi sağlar.
ÖRNEK
C:\> CLS
* VER
Ms dos un versiyonunu görüntülemeyi sağlar.
ÖRNEK
C:\> VER
* VOL
Disk veya disketin etiketini ve seri numarasını görüntülemeyi sağlar.
ÖRNEK
C:\> VOL
* DATE
Bilgisayarın sistem tarihini görüntülemeyi sağlar.
ÖRNEK
C:\> DATE
* TIME
Bilgisayarın sistem saatini görüntülemeyi sağlar.
ÖRNEK
C:\> TIME
* PROMPT
Komut satırı uyarısını değiştirmeyi sağlar.
ÖRNEK
C:\> PROMPT (sürücüyü ilkel prompt? a dönüştürür.)
C:> (ilkel prompt)
PROMPT PARAMETRELERİ
$P : Aktif sürücüyü ve dizini görüntüler.
$G : ? > ? işaretini görüntüler.
Görüntüsü değiştirilen prompt? u eski haline getirmek için ;
C:\> PROMPT $P$G tanımlaması yazılır.
* DIR
Disk veya disket üzerindeki dosyaları listelemeyi sağlar.
ÖRNEK
C:\> DIR
DIR PARAMETRELERİ
/P : Dosyaları sayfa sayfa listeler. C:\> DIR/P
/W : Dosyaları yan yana listeler. C:\> DIR/W
/A:H : Gizli dosyaları listeler. C:\> DIR/A:H
JOKER KARAKTERLER (? , *)
* : Bilinmeyen bir isim veya uzantı yerine kullanılan joker karakteridir.
ÖRNEK
C:\> DIR *.EXE (Uzantısı EXE olan dosyaları listeler.)
C:\> DIR DNM.* (Adı DNM olan dosyaları listeler.)
? : Bilinmeyen bir karakter yerine kullanılan jokerdir.
ÖRNEK
C:\> DIR A??S.EXE (İlk harfi A , 4.harfi S olan , EXE uzantılı dosyaları listeler.)
* COPY CON
Dosya oluşturmayı sağlar. Dosya bir isim ve bir uzantıdan oluşur. Dosyaya verilecek isim max 8 , uzantı ise max 3 karakterden oluşmalıdır. Dosya içine bilgiler yazıldıktan sonra F6 veya CTRL+Z tuşlarına basılarak verilen dosya ismi içine kaydedilir.
ÖRNEK
C:\> COPY CON DNM.TXT
DNM DENEME KAYIT DOSYASI
F6 veya CTRL + Z tuşlarına basılır.
* TYPE
Dosya içeriğini görüntülemeyi sağlar.
ÖRNEK
C:\> TYPE DNM.TXT
* REN
Dosya adının veya uzantısının değiştirilmesini sağlar. Önce dosyanın eski adı uzantısı ve yeni adı uzantısı yazılır.
ÖRNEK
C:\> REN DNM.TXT YDNM.DAT
* MD
Dizin oluşturmayı sağlar. Dizinler max 8 karakterlik isimlerden meydana gelir. Uzantıları yoktur. Dizinler DIR komutu kullanıldığında ekranda <> ifadesiyle görülür. Dizin yapısı 3?e ayrılır.
1. ROOT DIRECTORY (Ana dizin)
2. DIRECTORY (Dizin)
3. SUBDIRECTORY (Alt dizin)
1. ROOT DIRECTORY
Bilgisayarın ana dizinidir. Kullanılan sürücüyü tanımlar (a:\ , b:\ , c:\). Kullanıcı root directory yaratamaz ve silemez.
A:\> B:\> C:\>
2. DIRECTORY
ROOT directory altında oluşturulan dizinlerdir.
ÖRNEK
C:\> MD DNM
DIR komutu kullanıldığında dizinin ekrandaki görüntüsü
DNM <> şeklindedir.
3. SUBDIRECTORY
DIRECTORY? lerin altında oluşturulan dizinlerdir. Alt dizinler root directory? de iken sadece DIR komutunun yazılması ile ekranda görülmezler.
ÖRNEK
C:\> MD DNM\ DENEME
Oluşturulan dizini görmek için ;
C:\> DIR DNM yazılır.
* CD
Dizin değiştirmeyi sağlar. Herhangi bir dizin içersinde işlem yapabilmek için o dizin içersine girilmesi gerekir.
ÖRNEK
1. C:\> CD DNM
C:\DNM> DIR
2. C:\> CD DNM
C:\DNM> MD DENEME (MD komutunda, SUBDIRECTOY konusunda oluşturulan dizinler, yan örnekteki yöntem ile de oluşturulur)
Girilen bir dizinden işlem bittikten sonra çıkmak gerekir. Dizinlerden çıkış 2? ye ayrılır.
1. CD.. : Aktif olan dizinden bir önceki dizine çıkışı sağlar.
ÖRNEK
A. C:\DNM> CD..
C:\>
B. C:\DNM\DENEME> CD..
C:\DNM>
2. CD\ : İç içe girilmiş dizinlerden bir seferde köke (ROOT) çıkmayı sağlar.
ÖRNEK
C:\DNM\DENEME> CD\
C:\>
* RD
Dizinleri silmeyi sağlar. Dizin silerken dikkat edilecek noktalar şunlardır.
1. Dizin içinde hiçbir dosya veya altdizin olmamalıdır. Eğer varsa öncelikle alt
dizinler veya dosyalar silinmelidir.
2. Silinecek dizin içinde bulunulmaması gerekir. Eğer silinecek dizin içinde
bulunuluyorsa , önce o dizinin bir önündeki dizine çıkılmalıdır.
ÖRNEK
C:\> RD DNM
* COPY
Dosya veya dosyaları belirtilen ortama kopyalamayı sağlar. Kopyalama yaparken "NERDEN" ve "NEREYE" sorularına yanıt aranır.
COPY NERDEN NEREYE
NERDEN SORUSUNA YANIT ARARKEN SORULACAK SORULAR;
1. Dosyanın Bulunduğu Sürücünün Adı
2. Varsa Dosyanın Bulunduğu Dizin Adı
3. Dosya veya Dosyaların İsim Tanımı
NEREYE SORUSUNA YANIT ARARKEN SORULACAK SORULAR;
1. Dosyanın Kopyalanacağı Sürücünün Adı
2. Dosyanın Kopyalanacağı Varsa Dizin Adı
KOPYALAMA ÇEŞİTLERİ
1. AYNI ORTAM İÇİNDE KOPYALAMA (A:\ = A:\)
(B:\ = B:\)
(C:\ = C:\)
ÖRNEK
HARDDISK? teki DNM.TXT dosyasını yine HARDDISK? teki DOS dizinine kopyalama.
C:\> COPY C:\DNM.TXT C:\DOS
2. HARDDISK? TEN DİSKETE KOPYALAMA (C:\ = A:\ - B:\)
ÖRNEK
HARDDISK? teki DOS dizini içinde bulunan DNM.TXT dosyasını A disketinin root? una kopyalama.
C:\> COPY C:\DOS\DNM.TXT A:\
3. DİSKET TEN HARDDISK'E KOPYALAMA (A:\ - B:\ = C:\)
ÖRNEK
B sürücüsündeki DOS dizini içinde bulunan DNM.TXT dosyasını HARDDISK?teki YDNM dizinine kopyalama.
C:\> COPY B:\DOS\DNM.TXT C:\YDNM
4. DİSKET? TEN DİSKET'E KOPYALAMA (A:\ = B:\)
ÖRNEK
A sürücüsündeki DNM.TXT dosyasını B disketinin root? una kopyalama.
C:\> COPY A:\DNM.TXT B:\
* DEL
Dosya veya dosyaları silmeyi sağlar.
ÖRNEK
1. C:\> DEL DNM.TXT (DNM dosyasını siler)
2. C:\> DEL *.* (Tüm dosyaları siler)
3. C:\> DEL *.EXE (EXE uzantılı dosyaları siler)
B. DIŞ KOMUTLAR
Bilgisayarda dosyalar halinde bulunması gereken komutlardır. Kullanılacak komuta ait dosyanın çalışılan sürücüdeki disk veya diskette bulunması gerDNMektedir. Aksi taktirde komut ile ilgili çalışma gerçekleştirilemez.
* FORMAT
Yeni alınan disk veya disketi kullanılır hale getirmenin yanı sıra dolu olan bir disk veya diskete uygulandığında içindeki tüm bilgileri siler, disk veya disketteki bozuk olan sektörleri düzeltir (düzelebilecek durumda olanları), virüslü olan disk veya disketteki virüsleri temizlemeyi sağlar.
ÖRNEK
C:\> FORMAT A: (a disketini kullanılır hale getirir)
format parametreleri
/s : Disk veya diskete bilgisayarı açmayı sağlayan sistem dosyalarının yüklenmesini sağlar.
ÖRNEK
c:\> format a:/s
/q : Disk veya disketin hızlı bir şekilde formatlanmasını sağlar. Q parametresi ile Formatlanan disk(ette) ? in bozuk olan sektörleri düzeltilmez.
ÖRNEK
c:\> format a:/q
/v: : Disk veya diskete formatlama sırasında isim vermeyi sağlar. Verilecek isim
11 karakteri aşmamalıdır.
ÖRNEK
c:\> format a:/v:DEPO
/F: : Formatlanacak DD bir disketin kapasitesini tanımlamayı sağlar.
ÖRNEK
C:\> FORMAT A:/F:720
/u : Disketi kurtarılmayacak şekilde formatlamayı sağlar.
ÖRNEK
C:\> FORMAT A:/U
Gerektiğinde birden fazla parametre aynı komut satırında tanımlanabilir.
ÖRNEK
C:\> FORMAT A:/S/VERS/F:720/Q/u
* UNFORMAT
Yanlışlıkla formatlanmış bir disk veya disketi eski haline getirmeyi sağlar. U parametresi ile formatlanmış kayıt ortamı UNFORMAT ile kurtarılamaz.
ÖRNEK
C:\> UNFORMAT A:
* LABEL
Disk veya disketin ismini değiştirmeyi sağlar. Verilecek isim 11 karakteri aşmamalıdır.
ÖRNEK
C:\> LABEL EĞİTİM
* DISKCOPY
Diskcopy işlemi aynı kapasitedeki 2 disket arasında gerçekleşir. Kaynak (A) disketteki tüm dosyalar, hedef (B) diskete kopyalanmadan önce hedef disket formatlanır. İşlem bittikten sonra her iki disket içindeki dosyaların aynı olduğu görülür. İşlem sırasında disket isterken karşılaşılan mesajlar;
SOURCE : Kaynak disketi tanımlar. Mesaj görüldüğünde sürücüye kaynak disket takılır.
TARGET : Hedef disketi tanımlar. Mesaj görüldüğünde sürücüye hedef disket takılır.
ÖRNEK
C:\> DISKcOPY A: B:
* MEM
Bilgisayarın hafızası (MEMORY) ile ilgili bilgilerin görüntülenmesini sağlar.
ÖRNEK
C:\> MEM
* ATTRIB
Dosyalara özellik vermeyi veya iptal etmeyi sağlar. Özellikler, (+) işaretinin ardından özelliğin baş harfinin yazılması ile verilir, (-) işaretinin ardından yine özelliğin baş harfinin yazılması ile iptal edilir. Özellikler şunlardır;
ÖZELLİĞİN ADI VERİLMESİ İPTALİ
1. READ ONLY (Okunabilir) +R -R
2. HIDDEN (Gizli) +H -H
3. SYSTEM (Sistem) +s -s
4. ARCHIVE (Arşiv) +a -a
ÖRNEK
1. C:\> ATTRIB (Tüm dosyalardaki özellikleri görüntüler)
2. C:\> ATTRIB +H DNM.TXT
C:\> ATTRIB -H DNM.TXT
3. C:\> ATTRIB +H,+R DNM.TXT
C:\> ATTRIB -H,-R DNM.TXT
* TREE
Dizinleri, altdizinleri ve dosyaları ağaç yapısında görüntülemeyi sağlar.
/f : Dizin ve altdizin içindeki dosyaları ağaç yapısında görüntüler.
ÖRNEK
C:\> TREE (Sadece dizinleri ve altdizinleri ağaç yapısında görüntüler)
C:\> TREE/F (Dizin ve altdizinleri içlerindeki dosyalarla beraber görüntüler)
* MOVE
1. Dosya veya dosyaları belirtilen ortamlara taşımayı sağlar. İşlem bittikten sonra tanımlanan dosyaların kaynak ortamdan silindiği ve hedef ortama aktarıldığı görülür. Copy komutunda olduğu gibi move komutunda da "NERDEN" ve "NEREYE" sorularına yanıt aranır.
move NERDEN NEREYE
ÖRNEK
C:\> MOVE A:\DNM.TXT C:\SINIF
2. Dizinlerin isimlerini değiştirmeyi sağlar.
ÖRNEK
C:\> MOVE SINIF DERS
* MORE
/P parametresi olmayan komutlar için sayfa sayfa döküm almayı sağlar.
MORE PARAMETRELERİ
| : Sayfa sayfa döküm almayı sağlar.
ÖRNEK
1. C:\> TREE | MORE
2. C:\> ATTRIB | MORE
< : Dosya içersine yazılmış uzun metinlerin sayfa sayfa alınmasını sağlar.
ÖRNEK
C:\> MORE < DNM.TXT
* SYS
Disk ve veya disket içersine sadece bilgisayarı açmaya yarayan sistem dosyalarını yüklemeyi sağlar. Yapılan işlemden kayıt ortamındaki diğer dosyalar etkilenmez.
ÖRNEK
C:\> SYS A: B:
* DELTREE
Dizinleri içlerindeki altdizinler ve dosyalarla beraber silmeyi sağlar. Komut satırına ROOT? a bağlı olan dizin adı yazılır.
/Y : Onay almadan silme işleminin doğrudan gerçekleştirilmesini sağlar.
ÖRNEK
1. C:\> DELTREE DENEME
2. C:\> DELTREE/Y DENEME
* XCOPY
Dizinleri içlerindeki altdizin ve dosyalarla beraber belirtilen ortamlara kopyalamayı sağlar.
XCOPY PARAMETRELERİ
/S : Dizinleri içlerindeki altdizin ve dosyalarla beraber kopyalamayı sağlar.
/E : İçi boş olan dizinleri kopyalamayı sağlar.
ÖRNEK
C:\> XCOPY DOS\*.* A:\DOS/S/E
* UNDELETE
Del komutu ile silinen dosyaları kurtarmayı sağlar. Silinen dosyaların ilk karakterlerinin yerine (?) görülür. Buraya dosyanın ilk karakteri yazılarak kurtarılması sağlanır.
UNDELETE PARAMETRELERİ
/LIST : Kurtarılacak veya kurtarılamayacak dosyaların listesini görüntüler. Kurtarılamayacak olan dosyalarının yanında (**) görülür.
/ALL : Silinmiş dosyaların bilgisayar tarafından kurtarılmasını sağlar. Kurtarılan dosyaların ilk karakterinin yerinde (#) görülür.
ÖRNEK
1. C:\> UNDELETE/LIST
2. c:\> UNDELETE/ALL
3. C:\> UNDELETE DNM.TXT
* DOSKEY
Komut satırına yazılan tanımlamaları belleğe yükleyerek tekrar kullanma olanağı sağlar. Bilgiler bellekte bilgisayar açık kaldığı süre içinde saklanır. Bilgisayar kapandığı andan itibaren tüm bilgiler silinir. Doskey komutunu bilgisayara yüklemek için komut satırına DOSKEY yazılarak enter tuşuna basılır.
ÖRNEK
C:\> DOSKEY
FONKSİYON TUŞLARI
F1 : Bellekteki en son tanımlamayı karakter karakter komut satırına yazmayı
sağlar.
F3 : Bellekteki en son tanımlamayı olduğu gibi komut satırına yazmayı sağlar.
F7 : Bellekteki tüm tanımlamaların listesini görüntülemeyi sağlar. Alt+F7
tuşlarına basıldığında bellekteki tüm tanımlamalar silinir.
F9 : Bellekteki istenilen komuta ait satır numarasını yazmak koşuluyla komutun prompt satırına yazdırılmasını sağlar. LINE NUMBER satırına komutun satır numarası yazılır.
* BACKUP
Harddisk? teki dosyaları diskete yedeklemeyi sağlar. Yedekleme sırasında bilgisayar her diskete bir numara verir.
/S : dizinleri içlerindeki altdizin ve dosyalarla beraber yedekler.
ÖRNEK
1. C:\> BACKUP C:\WINDOWS\*.* A:
2. C:\> BACKUP C:\WINDOWS A:/S
* RESTORE
Backup ile diskete yedeklenmiş dosyaları harddisk? e geri yüklemeyi sağlar.
ÖRNEK
1. C:\> RESTORE A: C:
2. C:\> RESTORE A: C:/S
* ARJ
Dosyaları sıkıştırmak veya sıkıştırılan dosyaları açmayı sağlar. Sıkıştırılan dosyalar tek bir dosya haline gelir. Ayrıca dosyalar döküm alındığında görülürler.
ARJ PARAMETRELERİ
X : Dosya açmayı sağlar.
A : Dosya sıkıştırmayı sağlar.
-V1440 (720) : 3.5 HD veya 3.5 DD standardına göre dosyayı sıkıştırır yada açmayı sağlar. Bu parametre kullanıldığında dosya uzantıları ARJ,A01, A02 ve bunun gibidir.
-R : Bulunulan ortamdaki dırectory lerin sıkıştırılıp açılmasını sağlar.
